Morela
sandomierska zaleszczycka

Morela sandomierska zaleszczycka

Gospodarstwo Ogrodnicze „Szymanówka”

Grażyna Borkowska

Pawłów 30

27-630 Zawichost

kom. 603 858 596

Rodzina Borkowskich należy do pionierów ogrodnictwa na Ziemi Sandomierskiej
i od wielu pokoleń kultywuje tradycję ogrodniczą. Od lat gospodarze są producentami m.in. jabłek, moreli i orzechów laskowych. Gospodyni oferuje świeże owoce oraz domowe przetwory. W 2011r. morela zajęła I miejsce
w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo” oraz zdobyła nagrodę „Perły” na szczeblu krajowym. Gospodarstwo rolne „Szymanówka” znajduje się na trasie Szlaku Kulinarnego „Świętokrzyska Kuźnia Smaków”.

 

Morela zaleszczycka jest najczęściej spotykaną i jedną z najstarszych  odmian na Sandomierszczyźnie. Drzewo rośnie silnie, dochodzi do względnie dużych rozmiarów.

Morela zaleszczycka zawiera dużo cennych składników odżywczych i jest uznawana za jeden z najzdrowszych owoców. Jej owoce pokryte aksamitną skórką kryją w sobie niezwykłe  bogactwo witaminy A (karotenu), zawierają cukry (głównie sacharozę), kwasy owocowe takie jak winowy, jabłkowy, cytrynowy, bogate są w flawonoidy i zokwercetynę oraz kwercetynę, garbniki, pektyny, związki mineralne-żelazo, potas, wapń, fosfor. Morela zawiera także likopinę, poza wymienioną już prowitaminą A, bogata jest w witaminę C, B i PP. W jej składzie znajduje się też błonnik. Pestka owocu kryje w sobie olej, gorzki glikozyd amygdalinę oraz witaminę B 15.

Pierwsze sady na Sandomierszczyźnie założyli ojcowie Cystersi już w XII wieku
w Koprzywnicy. W zasobach archiwum diecezjalnego w Sandomierzu znajdują się materiały, które dobitnie zaświadczają, że podwaliny dla produkcji ogrodniczej w rejonie Sandomierza zostały położone przez braci Cystersów, którzy „przywieźli ze sobą szczepy winnego krzewu, morelii śliw”. To oni założyli pierwsze winnice, sady śliwowe i morelowe.

 Morelę zaleszczycką uprawiał Józef Borkowski z Pielaszowa. 16.10.1947 roku został odznaczony na ogólnopolskiej wystawie rolniczo-ogrodniczej w Poznaniu złotym medalem za owoce, m.in. za morele. Do dziś nasadzenia sadownicze moreli i innych owoców, które mają już prawie wiekową tradycję sytuują rodzinę Borkowskich z Pawłowa nadal w czołówce naszego regionu.